Requiem to kompozycja muzyczna napisana dla mszy żałobnej, zwykle wykonywana w kontekście liturgicznym lub koncertowym, aby upamiętnić zmarłych.
Forma requiem wywodzi się z tradycji katolickiej i zawiera stałe części, takie jak Introit, Kyrie, Dies Irae, Sanctus, Agnus Dei i Communio.
Jednym z najsłynniejszych requiem jest Requiem d-moll Wolfganga Amadeusza Mozarta, które pozostaje jednym z najważniejszych dzieł muzyki sakralnej. Kompozytorzy tacy jak Verdi, Brahms, Fauré i Britten również stworzyli znane requiem, każde z nich dodając swoje unikalne elementy stylistyczne.
Requiem często zawiera zarówno partie chóralne, jak i solowe, a także orkiestrę, co daje możliwość bogatego i zróżnicowanego wyrazu muzycznego. W muzyce współczesnej requiem pozostaje popularnym gatunkiem, często adaptowanym do nowych kontekstów kulturowych i artystycznych.
Wykonanie requiem wymaga od muzyków i śpiewaków dużej wrażliwości i umiejętności technicznych, aby oddać zarówno majestat, jak i intymność tej formy. Tekst requiem, oparty na liturgii żałobnej, często jest źródłem głębokich emocji i refleksji nad życiem i śmiercią.
Kompozycje requiem są regularnie wykonywane na koncertach i festiwalach muzycznych na całym świecie, a także podczas ceremonii pamięci i upamiętnień. Historia requiem odzwierciedla rozwój muzyki sakralnej i jej rolę w kulturze, zarówno jako forma liturgiczna, jak i dzieło sztuki.