Klucz to znak graficzny wyznaczający położenie na pięciolinii jednego dźwięku oraz pozostałych, określanych w stosunku do niego. Kształt kluczy pochodzi od liter alfabetu umieszczanych na początku linii aż do X wieku. Z czasem litery te zostały zmodyfikowane i przyjęły kształt dzisiejszych kluczy.
Klucze podzielone są na 3 grupy:
a) Grupa G, do tej grupy należą:
- klucz dyszkantowy (starofrancuski) – położony na pierwszej linii;
- klucz wiolinowy (skrzypcowy) – położony na drugiej linii.
b) Grupa F, do tej grupy należą:
- klucz barytonowy położony na trzeciej linii;
- klucz basowy – położony na czwartej linii;
- klucz subbasowy (kontrabasowy) – położony na piątej linii.
c) Grupa C, do tej grupy należą:
- klucz sopranowy – położony na pierwszej linii;
- klucz mezzosopranowy – położny na drugiej linii;
- klucz altowy – położony na trzeciej linii;
- klucz tenorowy – położony na czwartej linii.
Część z nic ma już jednak znaczenie historyczne.
Obecnie w użyciu są cztery klucze:
- klucz wiolinowy (klucz G)- służy do zapisu nut dla wysokich głosów żeńskich, dziecięcych, instrumentów o wysokim brzmieniu (skrzypce, flet, klarnet, saksofon, trąbka), wysokich partii granych na instrumentach klawiszowych (akordeon, fortepian, organy, klawesyn) prawą ręką;
- klucz basowy (klucz F) – służy do zapisu nut dla niskich głosów (bas, baryton), instrumentów o niskim brzmieniu (kontrabas, tuba, fagot, gitara basowa, puzon, wiolonczela), niskich partii granych na instrumentach klawiszowych lewą ręką;
- klucz altowy (klucz C) – służy do zapisu nut na altówkę, puzon (rzadziej);
- klucz tenorowy (klucz C) – służy do zapisu wysokich partii granych na puzonie, fagocie, wiolonczeli.
