Dudy

Dudy to instrument muzyczny dęty drewniany, często mylony z kobzą. Są to jednak dwa zupełnie różne instrumenty.

Dudy zbudowane są z piszczałki melodycznej ze stroikiem (może być pojedynczy lub podwójny), otworów bocznych, zbiornika powietrza oraz rurki służącej do wdmuchiwania powietrza.

W dudach dźwięk powstaje poprzez wzbudzenie drgań stroika. Drgania stroika powoduje powietrze wydostające się ze zbiornika powietrza. Przechodzi ono przez stroiki do piszczałek. Melodia wydobywa się za pomocą piszczałki melodycznej posiadającej otwory.

Dudy, w zależności od regionu, mogą różnić się od siebie sposobem wdmuchiwania powietrza do zbiornika powietrza. W dudach podhalańskich czy żywieckich, powietrze wdmuchiwane jest ustami. W dudach wielkopolskich powietrze do zbiornika powietrza dostaje się poprzez przyciskanie łokciem skórzanego worka – mieszka, dymki – i dalej wtłaczane do zbiornika.

Stroiki w tradycyjnych dudach tworzone są z trzciny, chociaż mogą być także plastikowe, metalowe lub z innych mieszanych materiałów. Zbiornik powietrza najczęściej wykonany jest ze skóry zwierzęcej.

Historia dud sięga armii rzymskiej. Najbardziej popularne stały się w Europie w okresie średniowiecza, kiedy włączono je do europejskiego instrumentarium ludowego. W XV wieku używane były w orkiestrach wojskowych i na dworach królewskich. Dudy do dzisiaj są bardzo popularne przede wszystkim w Szkocji. U Szkotów istnieje tradycja, że jeśli ktoś chce się nauczyć gry na dudach, lekcje pobiera nieodpłatnie.